در بین روغن های خوراکی، برخی از آنها برای بدن مضر بوده و در طولانی مدت می توانند سلامتی ما را تهدید کنند. اما برخی دیگر از آنها، نه تنها ضرری برای انسان ندارند، بلکه باعث ارتقاء سلامتی نیز می شوند. روغن زیتون از جمله این روغن های خواراکی سالم و مفید است که حتی در پخت و پز با دماهای پایین نیز مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه این روغن جزء جدایی ناپذیر رژیم های مدیترانه ای است و به صورت گسترده در تمام دنیا مصرف می شود.
فواید روغن زیتون
این روغن حاوی آنتی اکسیدان های بسیار قوی است که نتیجه مصرف آن، کم شدن پراکسیداسیون چربیهاست که کم شدن استرس اکسیداتیو را به دنبال دارد و باعث می شود که بدن از صدمات رادیکال های آزاد در امان بماند. بنابراین مصرف روغن زیتون در دراز مدت باعث می شود ابتلا به بیماری هایی مثل سرطان پستان، سرطان روده و انواع دیگر سرطان ها به طور قابل ملاحظه ای کاهش یابد.
همچنین روغن زیتون حاوی چربی اشباع نشده ای است که از نوع چربی های خوب (HDL) بوده و باعث می شود کلسترول بد خون (HDL)کم شده و در نتیحه سطح کلسترول خوب افزایش پیدا می کند.
روش تولید روغن زیتون
این روغن از میوه زیتون حاصل می شود و در کارخانه های روغن کشی استخراج می شود. روغن گیری این محصول، فرایند پیچیده ای نیست و در نتیجه فشرده کردن زیتون به دست می آید. با توجه به روشی که برای روغن گیری استفاده می شود، روغن زیتون های به دست آمده طعم، مزه و بوی متفاوتی خواهند داشت. بر این اساس روغن زیتون به انواع مختلفی تقسیم می شود.
انواع روغن زیتون
روغن زیتون با توجه به روشی که روغن کشی می شود به سه دسته فرابکر، بکر و معمولی تقسیم می شوند:
- روغن زیتون فرابکر
باکیفیت ترین نوع روغن زیتون است و با بهترین روش فرآوری می شود. در واقع می توان گفت این روغن تصفیه نشده است. برای تولید این نوع روغن زیتون از استاندارهای خاصی پیروی می شود که باعث می شود بو و طعم واقعی زیتون حفظ شود و سطح اسید اولئیک آن کمتر و میزان ویتامین ها و مواد معدنی آن بیشتر از انواع دیگر روغن زیتون باشد. برای فرآوری این نوع روغن از هیچ گونه مواد شیمیایی و یا حرارت استفاده نمی شود. رنگ آن نیز سبز طلایی است.
- روغن زیتون بکر
کیفیت آن کمتر از روغن زیتون فرابکر بوده و برای روغن کشی آن از روشی مشابه فرابکر استفاده می شود و همچنین تصفیه نشده است. در این روش نیز از مواد شیمیایی و حرارت استفاده نمی شود. تفاوت روغن زیتون بکر با فرابکر، میزان اولئیک اسید است. یعنی روغن فرابکر، اولئیک اسید بیشتری نسبت به نوع بکر دارد. طعم و بوی روغن زیتون بکر نسبت به روغن زیتون فرابکر کمی ملایم تر است. نوع بکر روغن زیتون مناسب کسانی است که دوست دارند کیفیت روغن زیتون بالا باشد اما بوی کمتری داشته باشد. استانداردهایی که برای تولید این نوع روغن استفاده می شود، به اندازه فرابکر سخت نیست.
- روغن زیتون معمولی
در فرایند استخراج این نوع روغن از روش های شیمیایی و حرارت بالا استفاده می شود و بنابراین کیفیت پایین تری نسبت به نوع بکر و فرابکر دارد. این روغن از نوع تصفیه شده است، طعم خنثی تری دارد، رنگ آن روشن تر است و میزان اولئیک اسید آن 3 الی 4 درصد است. از این نوع روغن زیتون می توان برای پخت و پز هم استفاده کرد.
چرا روغن زیتون رنگ های متفاوتی دارد؟
نوع زیتون تاثیر زیادی در رنگ روغن زیتون استخراج شده دارد. روغن هایی که سبزتر هستند، طعم تلخ و تندی داشته و از زیتون های نارس حاصل می شوند. برخی دیگر طلایی رنگ هستند که حاصل زیتون های رسیده هستند و طعم ملایم تری دارند. رنگ زیتون ابتدا سبز است اما با رسیده تر شدن به بنفش مایل به آبی و در نهایت به سیاه متمایل می شود. روغن زیتونی که در هر کدام از این مراحل حاصل می شود متفاوت خواهد بود.